Kıbrıs’ta 20 Aralık 1963’ü 21 Aralık’a bağlayan gece terör örgütü EOKA militanlarının Kıbrıs Türklerine yönelik başlattığı ve tarihe “Kanlı Noel” olarak yazılan katliamın üzerinden 61 yıl geçti. Ataklarda 364 kişi şehit düşerken, 103 Türk köyü boşaltıldı. Bu olay Ada’daki toplumlar ortası çatışmaların da başlangıcı oldu.
Rumların birinci ataklarında yalnızca Lefkoşa’da 92 Türk öldürüldü, 146 kişi ise yaralandı. Rum terör örgütü EOKA’cı militanlar birinci büyük katliamını, Lefkoşa’da bulunan Ayvasıl köyündeki Kıbrıs Türklerine karşı 23 Aralık 1963’te gerçekleştirdi. Bu köyde esir alınan 21 Kıbrıs Türkü, elleri bağlandıktan sonra katledildi ve toplu mezara gömüldü.
Rum çeteleri, 24 Aralık 1963’te Lefkoşa’nın Kumsal bölgesindeki akınlarına devam ederken, Kıbrıs’taki Türk Alayı’nda doktor olarak görev yapan Binbaşı Nihat İlhan’ın eşi ile 3 çocuğunu da vahşice katletti. Binbaşı İlhan’ın konutunun banyo küvetinde eşi Mürüvet İlhan ve çocukları Murat, Kutsi ile Hakan, meyyit olarak bulundu. Bu olay tarihe “Kumsal Katliamı” ya da “Banyo Katliamı” olarak geçerken, baskının yapıldığı konut daha sonra Barbarlık Müzesi ismiyle ziyarete açıldı.
KANLI NOEL ÖNCESİ VE SONRASI…
1974 Kıbrıs Barış Harekatı mücahitlerinden biri de 83 yaşındaki Metin Aybars… ‘Türkleri 48 saat içinde gömecekleri yerleri bile planladılar’ diyen Türk Direnç Teşkilatı üyesi Aybars o periyot yaşadıklarını, Kanlı Noel’in öncesini ve sonrasını milliyet.com.tr’ye anlatırken arşivindeki fotoğrafları da paylaştı.
“Bizim Kıbrıs Türklerinin Rumlarla uğraşı Yunanistan’ın Osmanlı’dan kopmasıyla başladı.” diyen Aybars şunları söyledi;
O günlerde Yunanlıları bir hayal sardı. Büyük İskender nereye gittiyse, Yunanlılar ‘Orası bizimdir’ dediler. Bir plan yaptılar, haritalarını yaptılar. O ülkeleri maviye boyadılar. ‘Biz bu işi yapacağız’, ‘Biz bunu başaracağız’, ‘Eski Yunanistan’ı kuracağız’ diye günümüze kadar hisleri arttı.
Tabi 2. Dünya Harbi’nden sonra Avrupa ülkelerinden işgal edildi diye çok sempati topladılar. Rus orduları Yeşilköy’e kadar dayanınca İngilizler ‘Ben size yardım edeyim. Ada’yı ikiye böleyim’ dedi. Münasebetiyle Osmanlı, Kıbrıs’ı sembolik bir halde İngilize bıraktı ve çekildi. Lakin bu ortada 1. Dünya Harbi’nde Türkiye, Almanya ile iş birliği yapınca İngilizler fırsat buldu, ‘Ben sana bu Ada’ya yerleşeceğim, sömürgem yaptım’ dedi. O vakit da Rumlar ve Yunanlılar ‘Artık tamam, koptu. Biz bu İngilizlerden alalım bu Ada’yı.’ dedi.
“MAHALLELERİMİZDEN GEÇEREK İLHAK İSTERLERDİ, ORTALAR AÇILDI”
Savaş da başladığı için İngiltere Yunanistan’a ‘Gel sen de katıl. Karşılığında ben size Kıbrıs’ı veririm’ dedi. Tabi onlar korktukları için savaşa katılamadılar. Gözleri kaldı. Bizim halkımızda da bir gerginlik yaşandı. Tabi bunlar durmadan mesela, mahallelerimizden geçerek ilhak isterlerdi. Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlamak isterlerdi. Durmadan şovlar yaparlar, panayırı fırsat bilirlerdi. Ortalar açıldı.
LEFKOŞA’DA PATLATILAN BOMBALAR
1955’te bunlar artık baktılar ki; Kıbrıs’ın stratejik kıymeti çoğaldı. İngilizler ‘Ben burayı size vermem’ deyince onlar da silahlı uğraş yapmak istediler. 1 Nisan 1955 yılında Lefkoşa’da 10-15 tane kadar bomba patladı. Kıbrıs Türkleri de tabi bunu kabullenemedi. Artık istila durumu başladı. O vakit Rum polisleri var, Türk polisleri var. Onlar peşine düştü. Kimdir bunu yapan, hangi teşkilat gibisinden. Bu kere onlar Türk polisleri de vurmaya başladılar. Bizim halk da buna isyan etti ve ‘Biz Yunanistan’a bağlanmak istemeyiz. Ya Türkiye gelecek buraya ya da bu tertip bu türlü sürecek.’
1958 mezunuyum liseden. Lise 1’den başladık lise sona kadar her gün artık okulu bıraktık, bütün öğrenciler sokaklarda. Çeşitli Türk görüşleri de oldu, ‘Türkiye de gelsin buraya’ diyerek herkes sokaklarda şovlar yapmaya başladık. Oldukça yerlerde Rumlarla arbedelere giriştik.
“1958’İN OCAK AYINDA 2 GÜNDE 8 ŞEHİT VERDİK”
Silahlı bir gücün olması gerektiğini anladık. İki taraf ortasında çok büyük hengameler çıkmaya başlayınca İngilizler de biz birinci göz yumdu, işlerine geliyordu. Sonra İngilizler de başladı bizi sokakta yürütmemeye. Örneğin; 1958’in ocak ayında 2 günde 8 şehit verdik, İngilizler vurdu. Birinci şehitlerimizi bu türlü verdik. Bu türlü olunca silahlanmamız lazımdı. Ufak çeteler üzere kuruldu.
Bizim arkadaşlar su borularından, otomobillerin direksiyon borumlarından namlu formunda silahlar yapıldı. Av tüfeği fişeği atacak halde silahlar yapıldı. Tabi İngilizler halkın elinden av tüfeklerini de topladı. Yerli malı en azından elimizden gelecek kadar ve birkaç da kaçak tabanca vardı.
3 AYDA 200 KİŞİ SOKAKLARDA KATLEDİLDİ
Adnan Menderes hükümetinde o zaman Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’nun bu davaya eğilmesi üzerine dediler ki; ‘Yunanistan’ın yaptığı üzere biz de Kıbrıs’a teşkilat kuralım’ Türk Direnç Teşkilatı kuruldu. Bizim de silahlarımız olmaya başladı. Bilhassa 1958 yılında Haziran, Temmuz ve Ağustos ayında iki taraftan toplam 200 kişi sokaklarda katledildi. İngiliz ikiye böldü, artık kan gövdeyi götürdü.
İngilizler ortaya teller çekti. Nöbetçiler koydu ve iki tarafı ayırdı. İngiliz ortada, Türk ve Rum mahalleleri başkaydı. Köyler de başkaydı.
Türkiye-Yunanistan Dışişleri Bakanları bir yerde buluştular galiba. Demişler ki; ‘Biz bu işe deva bulalım, bunun sonu gelmez. Kan davasıdır.’ diye. Yunanistan’ın baskısıyla ‘ateşkes’ kararı aldı. Birkaç gün sonra biz de ‘ateşkes’ ettik. Bir sakin hava başladı.
1959’da da görüşmeler başladı. Ne olacak, Kıbrıs’ın statüsünü nasıl olacak? O halde gitti. Artık sakinleşti, ortadaki pürüzler kaldırıldı. Belirli oldu ki arbede yok. Cumhuriyet kurulacak. Hazırlıklar yapıldı.
KANLI NOEL’E ADIM ADIM
16 Ağustos 1960’ta Cumhuriyet ilan edildi. Cumhurbaşkanı başpapaz Makarios, yardımcısı bizim doktor Fazıl Küçük, Rum ve Türk bakanlar ile yetkiler paylaşılacak derken oysaki papaz, ‘Cumhuriyeti ben kabul ederken Yunanistan’a bağlamayı ‘atlama tahtası’ olarak saydım’ diyor. Yani ‘İngiliz gitsin, biz bu Türkleri kolay hallederiz’ üzere.
‘TÜRKLERİ 48 SAAT İÇİNDE GÖMECEKLERİ YERLERİ BİLE PLANLADILAR’
Bu ortada Türkiye de teşkilatları da ‘lağvoldu’ demedi kimse. Biz de içindeydik, silahlarımız gömüldü. O denli bir tedirginlik oldu. Oysaki Rumlar için için bir katliam hazırlığı içindeymiş. Paskalya gününde, dünya Noel’i kutlarken onları umurlarında bile olmayacak. Türkleri 48 saat içinde gömecekleri yerleri bile planladılar.
GÜNDÜZ MEMUR, GECE SIRAYLA NÖBET
Durum gerginleşmeye başlamıştı. Makarios anayasayı değiştirmek istedi ve Ankara’ya gidip Türk hükümetini ikna etmeye bile çalıştı. Kabul olmayınca silaha başvuracaklar. Lakin bunu da biz sezdik, iş tehlikeli oluyor. Türk Direnç Teşkilatı… Herkes gündüz işinde memur, geceleri sırayla nöbet tutulur, uyanık davranılır, takip edilip müşahede altına alınır.
21 ARALIK GECESİ 2 TÜRK GİTTİKLERİ YEMEK DÖNÜŞÜNDE ŞEHİT EDİLDİ
Bu ortada bizim Kıbrıs Hükümeti’nin İçişleri Bakanı vardı. O da eski azılı EOKA’cı. O yetkilerini kullandı ve polisler dahilinde özel teşkilat da kurdu. Türklere baskılar başladı. 21 Aralık’a geldiğimiz vakit artık durumun tam gergin vakitleriydi. Bizim Lefkoşa da ikiye bölünmüştü. Tam Rum mahallesinde bir Türk bölgesi vardı. Orada kalan 2 Türk gece bir yemeğe gitmişler. Dönerken Rum polisler bunlara baskı uygulamışlar, tahrik etmiş. Bizimkiler de karşı gelmiş. Oradan birkaç Türk aile de karışınca bunlar 2 Türk’ü bir bayan bir erkek şehit ettiler.
ALARM DURUMUNA GEÇİLDİ, HALK UYARILDI
Belli oldu ki bu iş katliama hakikat gidiyor. Bir alarm durumuna geçildi ve TMT büsbütün ayağa kalktı. Halkımız uyarıldı. O mahalle boşaltıldı. Türkler daha inançlı yerlere gitti. Durum gerginleşti. Dairelerine giden Türk memurlarına bunlar şiddet uyguladı. Hatta kimileri sonrada çıktı, kaybedildiler bile. Herkes kendi bölgesine çekildi. Bir savunma durumuna geçtik lakin silahlarımız gömülü birkaç tanesi hariç.
RUMLARIN PROPAGANDASI: OKULU ATEŞE VERDİLER, TÜRKLER YAPTI’ DEDİLER
Rumların tahrikleri de devam etti. Zira 1 ay kadar evvel yalnızca hazırlık olsun diye bir EOKA’cının heykeline bomba koydular, bir okulu ateşe verip propaganda yaptılar. İşte ‘Türkler bize bu türlü yapıyor’ diye. O denli olunca iş büsbütün ciddiye vardı ve kimse işe gitmedi.
İLK ÇATIŞMALARIN YAŞANDIĞI YER: KÜÇÜK KAYMAKLI
Köylerimiz de ikiye bölünmüştü. Her köyün Türk mahallesi, Rum mahallesi vardı. Herkes kendi kabuğuna çekildi. 21-22 Aralık çok sakin ve huzursuz geçti. O gece Rumlar bizim Atatürk heykeline ateş açtılar. Rauf Denktaş beyin ofisine ateş açtılar derken bir tahrik oldu. Artık silahları çıkardık yeraltından. Tabi silahlarımızın mermileri çürümüş, nemlenmiş. Bir çatışma başladı. Birinci çatışmalar Lefkoşa’nın biraz dışında Küçük Kaymaklı diye bir yer vardı, köy üzereydi. Rumlar oraya saldırdı. Hayli çatışma olduktan sonra bizimkilerin mermisi bitti. Kimileri çekildi, kimileri Lefkoşa’ya kaçabildi. Kaçamayanları da Rumlar esir alıp götürdü. Artık kıyamet koptu.
Köyüne gitmek isteyenler yollara düştü. Rumları onları toplayıp katletti. Hala bulunamayanlar var, bir yerlere gömdüler.
21 Aralık günü halk ortasında bu işin miladı oldu. İki taraf da ayrıldı. 1964’ün içinde çok çatışmalar oldu. 1965’ten 1968’e kadar süren köylere baskınlar, katliamlar oldu. Yunanistan’dan bir tümen asker geldi. Eski bir albay vardı Kıbrıs’ta Rivas. Birkaç köye saldırıp katliam yaptı. Birtakım köylerde çok büyük olaylar oldu.
Türkiye’nin uçak göndermesi, müdahaleleri oldu. Kıbrıs Türk’ü sabırla bekledi. 11 sene sonra biraz nispeten ortalık sakinlemişti. 15 Kasım 1967 yılında köye saldıran Rumlar 24 kişiyi katletti. Türkiye, Yunanistan ve Rum tarafına çok büyük reaksiyon gösterdi. Yunan tümeni de albayı da mecburen geri çektiler, tabi göstermelik. Esasen bunlar kendi ordularını kurmuşlardı bin kişilik.
Bizim köylerde, 5 bir köyde mücahit, 10 öteki bir köyde mücahit o haldeydi. Bir sabah baktık 15 Temmuz 1974 sabahı Rum tarafında gürültüler, patlamalar… Orada da cunta hükümeti var. Bu cunta hükümeti Makarios ile hengameye girdi. Makarios, Türkleri sindireceğini söyler. Onlar da bir an evvel işi bitireceklerini söyler. Derken o arbedede Makarios’un sarayına akınlar oldu. Biz uzaktan alarma geçtik, seyrettik. Bu katliam 2 gün kadar sürdü gözümüzün önünde. Çoluk çocuk hiç bağışlamadılar.
20 Temmuz’da (1974) başlayan indirme çıkarmayla da bu iş bu türlü sona erdi uzun uzun çok dertler çekerek.
Kıbrıs Türk Federe Devleti (KTFD) 13 Şubat 1975’te ilan edildi. KTFD Meclisi, 15 Kasım 1983’te oy birliğiyle aldığı bir kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) kurulduğunu ilan etti.
“KANLI, TERÖRİST AKINLARIN BAŞLANGICI”
Kıbrıslı akademisyen Doç. Dr. Emete Gözügüzelli de ‘Kanlı Noel’in Kıbrıs Türkü’nün en değerli tarihi dönüm noktalarından biri olduğunu belirterek milliyet.com.tr’ye şu açıklamaları yaptı; Çünkü 1960 ortalık cumhuriyeti devrinde Kıbrıs Türklerinin kurucu ve eşit egemenlik haklarını Rumların kabul etmemesi, Kıbrıs Türkü’nü azınlık durumuna düşürmesi, Kıbrıs Türkü’nün anavatan Türkiye Cumhuriyeti ile bağlarını koparması, ada Türklüğünü sonlandırmak üzere başlatmış oldukları kanlı, terörist hücumların başlangıcıdır.
Bu tarihi vakit diliminde 1963 yılından itibaren Rumlar, Makarios’un 13 unsurluk anayasa değişiklik teklifini Türklerin kabul etmemesi sonucunda aksiyonlarını silahlı ve terör örgütüne dayanan EOKA çatısı altında Türklere karşı yöneltmiştir. Türkler direkt amaçtır. Türklerin bu süreçte külliyen yok edilmesi ve kendilerine dayatılan azınlık haklarını kabul etmesi en kıymetli hedefleridir. Bu nedenle 11 yıl Kıbrıs Türkü’ne yönelik her türlü memleketler arası hukuka ters aksiyonları icra etmişlerdir.
– Malları yağmalanmıştır.
– Meskenleri yıkılıp talan edilmiştir.
– Kendi vatanlarında mülteci durumuna düşürülmüş, çadırlarda mağaralarda yaşamak zorunda bırakılmışlardır.
– Kıbrıs Türkü’ne yönelik başta milletlerarası hukuk açısından kabul edilemeyecek olan insanlığa karşı aksiyonlar içerisinde bulunduğu tespit edilmiştir.
– Kıbrıs Türkü’ne 1963’ten sonraki her devirde soykırım icra edilmiştir.
– Katliamlar çok ziyan verici boyutta gerçekleştirilmiştir.
– Kıbrıs Türkü ‘Kanlı Noel’ haftasıyla birlikte kendilerine yönelik devlet dairelerinden dışlanmıştır.
– Bir yerden bir yerlere seyahat etme özgürlükleri kısıtlanmıştır.
– Aç bırakıldıkları devir başlamıştır.
– Maaşlarını alamamaya başlamışlardır.
– Kendilerine giden su kanal sınırları kesilmiştir.
– Sokaklarda bilhassa gecenin bir vakti çan seslerinin çalmasıyla birlikte meskenlerinden yalın ayak bir formda sokaklara sürülere, savaş esiri olarak kullanılarak bir bölgeden bir bölgeye geçişte kullanılmış ve önemli vahşetler, tecavüzler, ızdırablar yaşatılmıştır.
Bize bu vahşet net bir formda göstermiştir ki; Anayasal haklar var olmasına karşın, milletlerarası hukuk tabanında yeni kurulan devletin Cenevre Kontratlarını kabul etmesi, soykırım kontratına taraf olmasına karşın Rumlar hiçbir kontrata sadık kalmadan, temel anayasa insan haklarına, egemenlik haklarına sadık kalmadan yazılı maddelerin üstünde bir keyfi muamele ile Kıbrıs Türklerine katliam, soykırım, vahşet, barbarlık ve insanlık dışı hareketlerde bulunarak büyük bir insanlık cürmü işlemişlerdir.
“HATIRALARIMIZDAN ASLA SİLİNMEYECEK”
Bu tarihi devir, tarihi an ‘Kanlı Noel’ ile anılarımızdan asla silinmeyecek bir olgudur. Bu periyotta çok şükür olsun, anavatan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Kıbrıs Türkü’nü hiçbir vakit yalnız bırakmadığı ve bağların çok daha kenetlenecek bir sürece girildiği periyodun de bize kendisi gösterdiği yılların tezahürü olmuştur.
Türkiye, maaşları kesilen Kıbrıs Türklerine maaşlarını vermeye, besin yardımı ulaştırmaya, Kızılay çadırları yardımı yapmaya ve binbir zorluk içerisinde kalınmasına karşın insani manada Kıbrıs Türkü’nün her vakit yanındaydı.
Aynı vakitte bu tarihi süreçte ‘Aslında kimse uyumuyordu’ diyen bilhassa İsmail Tansu üzere Türk Direnç Teşkilatı’nın ve teşkilat yapısındaki kurucu isimlerin Kıbrıs Türkleri üzerinde bilhassa teşkilatlanması ve yapısındaki güçlü ağın, güçlü direnişin Rumlara hiçbir surette meydan verilmeyeceğinin direnişin sembolü de bu uğraşta kendilerini göstermişlerdir.
Anavatan Türkiye ve Kıbrıs Türkü mücahitleri ‘Kanlı Noel’ olayından sonra büyük bir direniş göstererek bu süreci birbirine kenetlenerek tek yürek bir formda azınlığa düşülmeyecek formda kendi direnişini kurmuş ve Rumlara boyun eğmemiş ‘Megali İdea’ya karşı direnç göstermiştir.
“SALDIRILARIN TEMEL GAYESİ TÜRKLERİN BÜSBÜTÜN YOK EDİLMESİ”
Tahtakale semtinde 20 Aralık’ı 21 Aralık’a bağlayan gecede Rumların katlettiği iki Kıbrıs Türkü’nün akabinde Ada geneline yayılan taarruzların en başında ve başlangıcında 24 Aralık’ta binbaşı Nihat İlhan’ın eşi ve 3 çocuğunun banyo küvetinde hunharca katledilmesinin akabinde ağırlaştırılan Kıbrıs Türkü’ne taarruzların temel gayesi Türkiye, Türk Devleti’ne ve Kıbrıs Türklüğü’ne Rumlar tarafından verilmek istenen bir bildiriydi. Ada’da hiçbir Türk istenmiyor, Türk kimliği kabul edilmiyor ve Türklerin büsbütün yok edilmesi isteniyordu.
İşte banyo küvetindeki bu vahşet ve barbarlığın tek sözü vardı: Rumların dünyada ne kadar barbar, ne kadar insanlık dışı uygulamaları Türklere başlattığının resmedilmesi açısında. Bu nedenle bu tarihi olaylar ve sonrasında Kıbrıs Türklüğü’ne yaşatılanlar şunu net bir biçimde gösterdi; Rum-Yunan ikilisi dün sahip oldukları ‘Bütün Ada, Yunan Adası’dır’ zihniyetinin bulaşmış bir hastalıktan ibaret olduğunu hala sürdürerek devam etme niyeti taşıdığını görmekteyiz.
“TEHLİKELİ SULARDA YÜZMEYE ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYORLAR”
Bu bağnaz fikrin bugün hala Rum-Yunan liderliğinde sürdürülmesi ve çok silahlanma yoluna giderek ABD’nin ve Avrupa’nın kendilerine bu emel uğruna geçmişte olduğu üzere tekrar takviye vererek Türkleri karşılarına alma üzere bir gaye içerisinde bulunduklarını görmekteyiz. Tehlike sularda yüzmeye çalışmaya devam ediyorlar. Ama bu defa Türkiye dünden çok daha güçlü, dünden çok daha güçlü Kıbrıs Türkü var. Kendi devletinde kendi sancağında kendi vatanının çok daha üstün uğraş ve kabiliyetle müdafaa, azmi ve kararlılığı içerisinde yerini almıştır.