Hatice Kamer
Demans teşhisi konulan ve sıhhat problemleri yaşayan HDP’li Aysel Tuğluk’un avukatları, müvekkillerinin hür bırakılmamasına reaksiyon gösterdi.
Tepkiler, 28 Şubat Davası nedeniyle müebbet mahpus cezasına çarptırılan ve yaklaşık bir yıldır cezaevinde olan eski Genelkurmay 2. Lideri Çevik Bir’in demans nedeniyle tahliye edilirken Tuğluk’un tutukluluğunun devam etmesi üzerine arttı.
Çevik Bir’in avukatı Ümit Kara, müvekkilinin ileri demans hastası olduğunu, cezanın mana ve sonucunu idrak edemediğini, yemek yemeyi unutarak aç kalması nedeniyle ömür tehlikesini içeren sıhhat problemleri yaşadığını belirterek tahliye edilmesi talebiyle savcılığa dilekçe vermişti.
Aysel Tuğluk’un avukatlarından Serdar Çelebi Çevik Bir için verilen tahliye kararını, ‘‘Bu durum, tıpkı hastalık teşhisi konmuş iki vatandaşın kanun önünde eşit olup olmamasıdır” biçiminde değerlendirirken, avukat Reyhan Yalçındağ Baydemir ise, “Kişiye nazaran hukuk işletiliyor” halinde yorumladı.
Aralık 2016’dan beri Kocaeli 1 No’lu F Tipi’nde tutuklu olan HDP’nin eski Eş Genel Lideri Aysel Tuğluk, vekilliği periyodunda yapmış olduğu basın açıklamaları ve siyasi faaliyetleri sebebiyle karar giydi.
Tuğluk ayrıyeten kamuoyunda “6-8 Ekim Kobane” evrakı olarak bilinen ve HDP’li siyasetçilerin yargılandığı Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nin belgesinden da yargılanıyor.
Tuğluk’a, birinci sefer geçen yıl Seka Devlet Hastanesi’nde demans teşhisi kondu.
Ardından 22 Mart 2021 tarihinde Kocaeli Tıp Fakültesi İsimli Tıp Konseyi da, Tuğluk’un hastalığının, “kronik ilerleyici seyirli ve cezaevinde tek başına hayatını sürdürmesini maniler nitelikte” olduğunu belirterek cezasının infazının ertelenmesi gerektiği tarafında bir rapor yazdı.
Şubat ayında İsimli Tıp Kurumu’na (ATK) sevk edilen ve üç gün müşahede altında tutulan Tuğluk için ATK, “cezai sorumluluğunun tam olduğunu” kanaatine varmış, buna karşılık savunma yapıp yapamayacağına ait mahkemenin sorduğu soruyu ise cevapsız bırakmıştı.
Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Heyeti’nin raporu sonucunda avukatların Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı nezdinde yapmış olduğu talepler de reddedilmişti.
Demans teşhisinden sonra Aysel Tuğluk, birinci kere pazartesi günü Kobane Davası’nın 15’nci duruşmasında hakim karşısına çıktı.
Mahkeme heyeti, ATK raporlarındaki “Kısmen savunma yapabilir” ibaresini münasebet göstererek Tuğluk’un sözünü aldı.
Kocaeli 1 Nolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde kalan Aysel Tuğluk, SEGBİS ile bağlanmak için avukatı ve birebir cezaevinde birlikte kaldığı Gültan Kışanak, bir öteki tutuklu HDP’li siyasetçi Figen Yüksekdağ’ın refakatinde mahkeme salonuna bağlandı.
Mahkemede savunma yapan Aysel Tuğluk’un avukatı Serdar Çelebi, müvekkilinin sıhhat durumuna ait birçok rapor verdiklerini hatırlattı, kendisini savunacak durumda olmadığını yineledi, tabir vermeye zorlanmasının berbat muamele, azap olduğunu savundu.
Konuşma zahmeti çeken ve ‘Kendimi savunabilecek durumda değilim’ diyen Aysel Tuğluk’a sorulan soruların birçok cevapsız kaldı.
BBC Türkçe’ye konuşan Avukat Serdar Çelebi, mahkeme heyetinin günün sonunda duruşma tutanağına Tuğluk’un konuşma zahmeti çektiği ve sorulara yanıt vermediği bilgisini kaydettiğini belirtti.
‘Ne Kürtler eşit olabiliyor ne de muhalifler’
Demans hastası Çevik Bir’in tahliyesiyle ilgili avukat Serdar Çelebi, “Bu, birebir hastalık teşhisi konmuş iki vatandaşın kanun önünde eşit olup olmaması durumudur” dedi:
“Eşitilik sıkıntısına gelince bu ülkede maalesef ne Kürtler eşit olabiliyor ne de muhalifler. Onların bir formda ceza çekmesi gerekiyor galiba:
“Eğer Çevik Bir hasta ise, cezaevinde kalamıyorsa elbette ki tahliye olmalı fakat tıpkı teşhisten Çevik Bir çıkarılıyor ve Aysel Tuğluk tutulmaya devam ediyorsa demek ki ortada ikili bir hukuk var.”
Çelebi, demansın cezaevinde kalmaya uygun bir hastalık olmadığını, hastaların toparlanabilmesi için beynin güçlenmesi ve ortamın değişmesinin elzem olduğunu vurguladı:
“Dört duvar ortasında bir insanın beyni güçlendirecek aktivitelere ulaşma imkanı yok. Çevik Bir’i demans olduğu için tahliye edilmesini uygun gören karar Aysel Hanım’a da uygulanmalıydı lakin yok, iki yüzlü kararlar görüyoruz.”
‘Kişiye nazaran hukuk işletiliyor’
Tuğluk’un avukatlarından Reyhan Yalçındağ Baydemir ise ATK kararına karşı tekraren itirazda bulunduklarını, Tuğluk’un her kezinde ATK’ye götürülerek ‘cezaevinde kalabilir’ biçiminde kararlar verildiğini söyledi:
“22 Haziran tarihli ATK 3. İhtisas Heyeti raporuna karşı da itirazda bulunduk, ayrıyeten AYM de ihtiyati önlem talepli müracaatımız için aylardır karar vermedi:
“Bizim verdiğimiz Kocaeli Tıp Fakültesi raporu. Türkiye İnsan Hakları Vakfı raporlarını temel almıyorlar ve şahsa nazaran bir hukuk işletiliyor.”
Çevik Bir’e demans teşhisi Eylül’de kondu
Çevik Bir’e 3 Eylül 2021 tarihinde demans teşhisi kondu. İstanbul İsimli Tıp Kurumu da bir ay sonra açıkladığı raporunda Bir’in cezaevinde kalmasına bir pürüz olmadığını belirtti.
Dokuz ay sonra, 21 Haziran’da avukat Ümit Kara’nın sunduğu yeni dilekçe ile Çevik Bir İzmir Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne sevk edildi, yapılan tetkikler sonucunda, Bir’in durumunun kötüleştiği belirtildi.
Raporda Çevik Bir’in cezaevi şartlarında hayatını yalnız idame edemeyeceği, demansın ilerlediği, hastalığı cezasının infazının ertelenmesi gerektiği belirtilerek şu sözlere yer verildi:
“Hastalığı daimdir. Hastanın rehabilitasyon ile düzelebilecek bir hastalığı olmadığı için R tipi ceza infaz kurumunda kalması uygun değildir.”
Avukat Kara, 15 Haziran’da İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’na infaz erteleme talebiyle dilekçe verdi ve 21 Ağustos 2021’den bu yana cezaevinde tutulan emekli orgeneral Çevik Bir hakkında tahliye kararı verildi.
Yeneroğlu: ‘Çevik Bir ile Aysel Tuğluk birebir zulmün mağduru’
DEVA Partisi Hukuk ve Adalet Siyasetleri Lideri Mustafa Yeneroğlu, ağır hasta ve ileri derecede engelli mahkumların durumuyla ilgili geçtiğimiz hafta yazılı açıklama yaptı ve emekli orgeneral Çevik Bir ile siyasetçi Aysel Tuğluk’un tıpkı zulmün mağduru olduğunu savunmuştu.
Cezaevlerinde 651’i ağır olmak üzere 1.517 hasta tutuklu ya da mahkumun bulunduğu belirten Yeneroğlu, hasta mahpuslar için hastaneler tarafından ‘hapishanede kalamaz’ raporları verilmesine karşın ATK tarafından verilen aksi taraftaki raporlarla ağır hastalığı olan mahpuslar mağdur edildiğini belirtmişti.
Öte yandan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, 22 Temmuz’da bir açılışta yaptığı konuşmada cezaevinde tek başına hayatını idame ettiremeyecek durumda olanlarla ilgili yeni düzenlemelerin hazırlığında olduklarını duyurmuştu.