Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen zelzelelerin akabinde 11 vilayetimizde binlerce insanımız hayatını kaybetti. Afet periyodunda Kızılay’ın çadır sattığını gazeteci Murat Ağırel kamuoyuna duyurdu. Yaşanan infialin ardından Kızılay Başkanı Kerem Kınık ‘Atatürk’ün buyruğu ile İsmet Paşa’nın onayı ile yapılan çadır satışları var’ iddiasında bulundu. Cumhuriyet Gazetesi’den Murat Ağırel, Kızılay Başkanı Kerem Kınık’ın iddiasının temelsizliğini kendisinin yolladığı belgeleri ile yazdı. Kızılay Başkanı Kerem Kınık’ın 4 seferde yolladığı evraklar tekrar kendisini haklı göstermedi.
Kerem Kınık birinci belgeyi gönderiyor ve… Tezlerini desteklemiyor.
Cumhuriyet Gazetesi’den Murat Ağırel köşesinde Kınık’ın kendisine yolladığı birinci belgeyi yorumladı:
‘Sayın Kınık’a Kızılay arşivinde bu iddiayı bulamadığımı bildirdim. Bana 1936 tarihli ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk imzalı bir evrak gönderdi. Konusu ise çadır satışı değil maske satışı. Savaştan çıkmış ve her an yeni bir dünya savaşı çıkma ihtimali olan bir iklimde, endüstrileşmeye çalışan genç Türkiye. Ürettiği gaz maskelerini satıyor. 1936’da gaz maskesi üretiyor Türkiye ve Kızılay!
Yani savaş esnasında halkına gaz maskesi satmıyor. Ürettiği gaz maskesini olağan vakitte satıyor. Ayrıyeten tez edildiği üzere çadır satışı olayı da yok’
Kınık’ın yolladığı ikinci evrakta de çadır satışı yok…
Murat Ağırel, Kınık’ın kendisine gönderdiği ikinci belgeyi de şöyle kıymetlendirdi:
‘Başkan bir doküman daha gönderdi; 5 Eylül 1939 tarihli. İsmet İnönü imzalı… Yeniden maske satışı ile ilgili. “Harp maskelerine indirim yapalım mı” diye sormuş Kızılay, İnönü de “Yapın” demiş
Tam o tarihlerde İkinci Dünya Savaşı başlıyor. Hepsi buna hazırlık. Türkiye bu savaşın bir tarafında yer almadı.
1 Eylül 1939’da Almanya, Polonya’yı işgal ederek Avrupa’da II. Dünya Savaşı’nı başlattı. 3 Eylül’de İngiltere ve Fransa, Polanya’nın hudutlarını garanti altına almaları nedeniyle Almanya’ya savaş ilan etti. Kasım 1939’da Tercan-Erzincan zelzelesi yaşandı. 43 yurttaşımız can verdi. Sonuç olarak Kızılay ürettiği gaz maskesini satıyor. Tekrar çadır satışı olayı yok’
Kınık’ın yolladığı üçüncü evraklarda de çadır satışı yok…
Murat Ağırel Kınık’ın bu sefer üçüncü defa yolladığı dokümanları ise şöyle kaleme aldı:
Sayın lider iki evrak daha gönderdi. Birisi 27 Mart 1942 tarihli. “Beton kazamatların gaza karşı korunması için filtre aygıtlarından bedeli 50 bin lirayı geçenlerin Kızılay maske fabrikasından pazarlıkla alınması” diye imzalanmış doküman. O tarihte sarsıntı yok, afet yok. 20 Aralık 1942’de üç bin yurttaşımızın öldüğü Niksar-Erbaa sarsıntısı yaşanmış.
Yine çadır satışı olayı yok. Aksine İsmet Üzen’in yaptığı 1942-1943 Erbaa zelzeleleri bahisli araştırmaya nazaran Kızılay’ın bölgeye ne kadar süratli geldiği ve fiyatsız çadır kurduğu ve besin gereci dağıttığı belirtiliyor.
Murat Ağırel’i ikna edemeyen Kızılay Başkanı Kınık bu kez faaliyet sonuç tablolarını paylaştı.
Ağırel, Kınık’ın 4. defa gönderdiği evrakları tek tek inceledi ve şöyle yazdı:
‘Sayın lider 2011 yılı faaliyet sonuç tablosu gönderdi. 23 Ekim Van sarsıntısı akabinde o yıl tutulan faaliyet raporu. Raporda çadır satış sayıları var. 3.4 milyon TL çadır satışı gerçekleştirilmiş. Raporun altında motamot şu söz geçiyor:
“Meydana gelen zelzele felaketi nedeniyle bölge insanlarının çadır gereksinimini karşılamak üzere afet stoklarının büyük kısmının bölgeye sevk edilmesinden ötürü kurumumuz bünyesindeki çadır ölçüleri kritik stok düzeyinin altına düşmüş, azalan çadır stoklarının acilen tamamlanması için acilen çadırların üretimine yük verildiğinden…”
Yani zelzele olunca satmayı düşünmeyip çabucak bölgeye sevk etmişler. Lakin afet haricinde çadır üretip satmışlar. Sayın başkanın göndermiş olduğu 1980 yılı, 1981 yılı 2007 yılı faaliyet raporlarında ve dokümanlarında çadır satışı görülüyor. Fakat bu tarihlerde de bir zelzele durumu kelam konusu değil.
Sonuç olarak sarsıntı olmuş, beşerler evsiz kalmış, çocuklar soğukta tir tir titriyorken çadırlar bekletilmemiş ve böylesine güç şartlarda çadıra gereksinimi olan on binlerce insan varken rastgele bir satış yapılmamış daha evvel. Tam bilakis stoklardaki tüm çadırlar, depoların tabanına kadar boşaltılmasına varıncaya dek afet bölgesine gönderilmiş’
Murat Ağırel, gönderdiği evrakları bile kendisini doğrulamayan Kızılay Lideri’ne tavsiyelerde bulundu.
‘Atatürk’ün buyruğu ve İsmet İnönü’nün onayı ile satılan bir çadır yok. Tarihte sarsıntı anında çadır satılan diğer bir durum yok, satan diğer bir lider ve idaresi de yok.
Ben bu bilgiye ulaşamadım. Şayet Kınık’ın açıklayacağı evraklar dışında öbür bir doküman var ise kayda geçmesi için bu köşe açıktır. Çıkıp özür dileyerek istifa etmek yerine koca bir kurumumuz batırıldı, ona üzülüyorum’