Cezavindeki doluluk oranları sigara içmeyen tutuklu ve mahkumları mağdur etti. Ağrı Patnos L Tipi Kapalı Cezaevi’nde hükümlü bulunan M.T.’nin 2019’daki “Sigara içilmeyen koğuşa geçmek istiyorum” talebi 2019’da kabul edildi.
Ancak cezaevi nüfusu artınca sigara içilmeyen koğuşa da sigara içen tutuklu ve mahkumlar yerleştirilmeye başlandı. M.T. koğuştaki 22 bireyden 15’inin sigara içtiğini belirterek cezaevi yönetimine yine dilekçe yazdı, fakat bu talebine karşılık alamadı.
CEZAEVİ İDARESİNİN SAVUNMASI: SAYI ARTTI
M.T. bunun üzerine Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) başvurdu. AA’nın haberine nazaran inceleme başlatan TİHEK, cezaevinden yazılı görüş istedi. Cezaevi idaresi, kurumun 2 katlı oda sistemine nazaran inşa edildiğini, son 3 ayda kuruma gelen hükümlü ve tutuklu sayısının da arttığını belirtti.
Adli kabahat cinsine mensup şahıslar için sigara içilmeyen iki koğuş tahsis edildiği, kurumun tipi ve kapasitesi dikkate alındığında sigara içilmeyen yeni koğuş açma imkanı bulunmadığı aktarılan görüşte, ilerleyen süreçte kaidelerin oluşması halinde başvuranın talebinin yerine getirileceği tabir edildi.
‘RAHATSIZ OLUYORUZ’
Kurum ayrıyeten durumunda değişiklik olup olmadığını öğrenmek için başvurucuyla bir sefer daha görüştü. Koğuşta kalan 25 bireyden 13’ünün sigara içtiğini, tıpkı odada kaldığı 3 kişinin ise sigara içmediğini bildiren müracaatçı, saat 06.00’da açılan havalandırma kapısının 18.00’de kapandığını, odadaki pencereye karşın koğuşa yayılan sigara dumanından rahatsız olduklarını aktardı.
Başvuruyu karara bağlayan TİHEK, mahkumun sigara içilmeyen koğuşta kalma talebinin reddinin makûs muamele yasağının ihlali olduğuna hükmetti.
‘DEVLET, BİREYİ KORUMAKLA YÜKÜMLÜ’
Kararda, Anayasa’ya nazaran devletin, bireyin maddi ve manevi varlığını her türlü tehlike, tehdit ve şiddetten korumakla yükümlüğü olduğuna dikkat çekildi.
AYM’nin benzeri müracaatta, hak ihlali verdiğine işaret edilen kararda şu tabirler yer aldı:
“Anayasa’nın ‘kişi hürriyeti ve güvenliği’ başlıklı 19. hususu gereği mahpusların özel ve aile hayatına birtakım sınırlamaların getirilmesi, hukuka uygun olarak ceza infaz kurumunda tutulmanın kaçınılmaz ve doğal sonucudur. Bununla birlikte ceza infaz kurumunda bulunma insanın vücut ve ruh sıhhatinden feragat edilmesini gerektirmez. Başka bireyler üzere mahpuslar da vücut ve ruh sıhhatlerini müdafaa haklarına sahiptir. Ceza infaz kurumlarının güvenliğini ve disiplinini sağlayacak önlemlerin alınması konusunda geniş takdir yetkileri bulunsa da alınacak önlemler mahpusların tutulma halinin gerektirdiğinin ötesinde manevi kedere düşmelerine yahut sıhhatsiz koşullarda bir hayat sürmelerine yol açmamalıdır.”
(ANADOLU AJANSI)