Denizli genelinde yok denecek kadar az olan ceviz yetiştiriciliği 2017 yılında Denizli Büyükşehir Belediyesi, Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Ticaret Borsası’nın başlattığı ceviz yetiştiriciliği programlarıyla artışa geçti. Kurumlar tarafından Bozkurt ve Çameli ilçelerinde üreticilere yüzde 50 hibeli ‘Chandler’ çeşidi ceviz fidanı dağıtıldı. İki ilçede çağdaş bahçeler kuruldu, 7 yaşına gelen ağaçlar ceviz vermeye başladı. Tarım ve Orman Müdürlüğü, Denizli genelindeki meyve veren yaştaki ceviz ağaçlarının sayısı 998 bin 894, meyve vermeyen yaştaki ağaç sayısı ise yaklaşık 977 bin 895 olarak açıkladı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, 2023 yılında Denizli’de 12 bin 771 dekar alanda toplam 15 bin 83 ton ceviz üretimi gerçekleştirildi. Dekara düşen ortalama randıman ise 118 kilogram olarak belirlendi. 2024 yılı için yapılan tahminlerdeyse vilayet genelinde ceviz üretiminde yaklaşık yüzde 46 oranında bir artış bekleniyor. Toplam üretimin 22 bin ton civarında olacağı öngörülüyor.
‘YAKLAŞIK 10 GÜN KURUMAYA BIRAKILIYOR’
Bahçelerden sofralara uzanan cevizin yolculuğuysa hayli sıkıntı bir süreç, bahçelerdeki ağaçlar traktör yardımıyla silkeleniyor. Yere düşen cevizler toplandıktan sonra soyma makinesine atılarak yeşil dış kabuklarından arındırılıyor. Yaş halde olan cevizler daha sonra serilerek kurumaya bırakılıyor. Yaklaşık 10 gün kurumaya bırakılan cevizler daha sonra sofralara ulaşıyor.
Denizli Ziraat Odası Başkanı Hamdi Gemici ceviz üretiminin gelecekte kentte çok büyük bir yer tutacağını söyledi. Ceviz üretiminde Manisa’nın Türkiye’de birinci sırada olduğunu belirten Gemici, “Ancak, dikili alan bakımından kapama ceviz bahçeleriyle Denizli, Türkiye birincisidir. Önümüzdeki 3 yıl içinde dikili olan başka bahçelerin de eser vermeye başlamasıyla randıman olarak birinci olacağız” dedi.
Denizli genelinde ceviz dikili alanda 48 bin dekardan 70 bin dekarlık alanlara gelindiğine dikkati çeken Gemici, “Şu an randımanda olmayan ağaçlarda meyvelerini vermeye başlayınca potansiyel bir ceviz üretim merkezi haline geleceğiz. Ceviz dikim projeleriyle birlikte Denizli Büyükşehir Belediyesi, Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Ticaret Borsası yüzde 50 hibeli ceviz fidanı dağıtım projeleri uygulandı. Bu yıl cevizde 22 bin ton randıman bekliyoruz” dedi.
’12 BİN DÖNÜM PİLOT BAHÇE KURULDU’
‘Bozkurt ilçesinin kırsal Alikurt Mahallesi’nde ceviz üretimi yapan İhtilal Alpat, bölgede daha evvel arpa ve buğday tipi eserler yetiştirildiği lakin kurumların uyguladığı programlarla bölgenin ceviz üretim merkezine haline geldiğini söyledi. Alpat, “15 yıl evvel bölgemiz suya kavuştuktan sonra ceviz dikilmeye başlandı. 12 bin dönüme yakın pilot bölge halinde ceviz bahçesi kuruldu, vakit içinde 6-7 yaşında ağaçlar ceviz vermeye başladı. 10 yaşında olan bahçeler var. Bu bahçelerden dönümünden 500 kiloya yakın eser alıyoruz. Kuru mahsule nazaran getirisi daha uygun olduğu için cevizi tercih ediyoruz. Sıkıntı bir süreç nisan ayından ekim ayına kadar ağaçların bakımlarını yapıyoruz. Ekim ayı sonrası hasadı yapıyoruz. Tekrar kış bakımıyla dönemi kapatıyoruz. Bölgemizde 13 bin dönüme yakın ceviz bahçesi suramı var. 10 bin tona yakın ceviz üretiliyor. Vakit içinde bu sayı bahçelerin yaşına nazaran artarak devam edecek” dedi.
Alikurt Mahallesi’ndeki bahçesinde ‘Chandler’ çeşidi ceviz üreten Halit Göksu ise “Bu bölge 600 rakımlı olduğu için ekseriyetle ‘Chandler’ tipi ince kabuk cevizi yetiştiriyoruz. Dış kabuğunun ince olması, içinin sarı olması ve ticari hissesinin yüksek olmasından ötürü tercih ediyoruz. Tadı bizim yerli cevizlere nazaran daha yeterli, yağ kalitesi daha fazla ve doyurucu. Yerli cevizlere nazaran daha güzel bir kar elde ediyoruz” diye konuştu.
(DEMİRÖREN HABER AJANSI)