Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Yeni Şafak’a konuk oldu. Gazetemizin yazı işleri çalışanları ile muhabir ve müelliflerinin katıldığı toplantıda Bakan Muş, bugün yürürlüğe giren yeni e-ticaret düzenlemesi, enflasyonun beslendiği besin fiyatları, araç piyasası ve diş ticaret bahislerde sorularımızı yanıtlandırdı. E-ticaret dalını düzenleyen Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un ehemmiyetine dikkat çeken Bakan Muş, elektronik ticarette haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçtiklerini söyledi.
TAM VAKTİNDE BU ADIMI ATTIK
Pazara yeni aktörlerin girişinin kolaylaştırılması ve pazarın istikrarlı büyümesini sağlayacak düzenlemenin vaktinde atılan kıymetli bir adım olduğunu belirten Muş, yeni düzenlemeyle üstün platformların yayılmacı siyasetlerinin önüne geçildiğini söz etti. Küçük platformlara yaşama talihi vermeyen tekelci yayılma tehlikesini bertaraf ettiklerini anlatan Muş, “Tam vaktinde bu maddeyi çıkarttık. Buna pürüz olmasaydık piyasanın dinamikleriyle oynanabilirdi. Üreticiler çok büyük ziyana uğrayabilirdi” diye konuştu.
KÜÇÜKLERİN TASASINI GİDERDİK
E-ticaretle uğraşan küçüklerin “Beni platformdan atarlar” telaşıyla sesini çıkarmadığını belirten Muş, “Bu işleri bir istikrara oturtamazsanız tahtaravallinin iki ucundan biri kaybeder. Bunu sağlarken haksızlık da yapmamak lazım. Büyük oyuncuların çok güçlü olduğu bir ortamda gücük oyuncular ayakta duramıyor. Büyük oyuncular zayıf olursa başkası çok güçlü olur. Yani bu türlü tahterevalli üzere. Bu piyasa istikrarı içinde dalın tümünü korumak gerekiyor. İlgili düzenleme oy birliğiyle parlamentodan geçti” dedi.
ÇOK OYUNCULU PİYASA
Yeni kanunla birlikte garanti altına alınan internet ticaretine birçok yeni yatırımcının girmeye hazırlandığını tabir eden Muş, şu değerlendirmede bulundu: “Biz neyi yapmak istedik? Bir oyuncu değil, birden fazla oyuncunun olduğu bunların birbiriyle rekabet ettiği, tüketicinin ya da üreticinin alternatif yerlere gidebileceği bir düzenleme yaptık. ‘Sen beni buradan çıkarırsan ben öbür yere giderim’ diyebilecek şirketler. Artık düzenlemeyle bir arada yeni oyuncular piyasaya girecekler. Çok kişi hazırlık yapıyor. Bu bizim istediğimiz bir şey. Vaktinde bir düzenleme yaptık. Bütün hayat buraya gerçek akıyor. 10 sene sonra konvansiyonel ticaret elektronik ticaretin altında kalır.”
ABD AMAZON’LA UĞRAŞIYOR
Bakan Muş, “Süper App olan bir platformu indirdiğiniz an sizin bütün datalarınızı topluyor. Hayatınızla alakalı her şeyi düzenliyor. Sıhhatinizi takip ediyor, alışverişinizi yapıyor. Pazar yeri oluyor. Finans sağlıyor. Finans, üretim ve dağıtım tek elde toplandığından arkadaşlar geçmiş olsun. Şu an bütün dünya bunlarla baş etmeye çalışıyor. Amerikan Lideri Joe Biden’ın ekran açıklamalarına bakın. Adamlar neler söylüyorlar. ‘Ekonomimiz için, demokrasimiz için en büyük tehlikedir’ diyorlar. Kendi şirketi Amazon’un inhisarını kırmaya çalışıyor ABD” bilgisini paylaştı.
Muş, “Önce cüzdan uygulaması çıkartıyorlar. Sonra elektronik para lisansı alıyorlar. Piyasa hâkimiyetini kurduğu vakit istediği esere öne çıkarıp istediğini geride bırakıyor. ‘Sıfır faiz,12 taksit’ yahut ‘Sıfır faiz, yüzde 10 indirim’ üzere avantajlar sunarak müşteriyi kendine bağlıyor. Ne vakte kadar? İçerideki üretiminizi bitirene kadar. Sonra istediği üzere fiyatlarınızla oynar. Biz buna vaktinde müdahale ettik” dedi.
BABA OĞLUNA YAPMAZ BU İYİLİĞİ
Küresel markaların pazar kapmak için büyük paraları gözden çıkardığına dikkat çeken Ticaret Bakanı Muş, “Sadece bir şirket 2021’de 5 milyar para yaktı. Keş 5 milyar. Bu şişe diyelim üreticinin kendi mağazasında 100 lirayken, e-ticaret platformunda 70’e satıyor bunu. Size de ‘Bu işe karışma kardeşim, sen 100 liranı alacaksın. Sen 70’e satacaksın, 30’unu ben sana vereceğim’ diyor. Baba oğul yapmaz bunu ya ticarette. Niçin yapıyor bunu sizce? Tüketici de ‘Adamın mağazasında 100 lira ancak ben 70 liraya aldım bunu’ diyor. Artık niçin yapıyor? Burası çok ucuz algısını oluşturup bütün o müşteriyi oraya sürüklüyor. Ziyan ediyor şu an. Oraya çekip birisini alıp telefonuna girip onu oraya bağlı hale getiriyor” dedi.
CHP İTİRAZ ETTİ
Düzenleme Meclis’ten oy birliğiyle geçtiği halde CHP’nin mevzuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşımasına dikkat çeken Muş, “Aslında piyasayı regüle edecek olan ana taşıyıcı unsurlar iptal için itiraz edildi. Türkiye’nin bu işe muhtaçlık duyduğunu, niçin yapmak istediğimizi yazıp Anayasa Mahkemesi’ne gönderdik” dedi.
GIDA İHRACATI KAYDA BAĞLI
Enflasyonun beklendiği alanların başında gelen besin fiyatlarıyla ilgili soruları da yanıtlandıran Ticaret Bakanı Mehmet Muş, “ Biz evvel iç piyasayı gözetiyoruz. Hububatta ihracat kısıtlaması var. Meyve ve sebzede de bu durum bu türlü. Evvel iç piyasaya verdiriyoruz. Bu hususta korumacıyız. İhracat sayılarına yansıyanlar dışarıdan ithal edilen hububat, besin, meyve ve zerzevat burada işlenip katma kıymet sağlanıp tekrar yurtdışına gönderilen ürünler” dedi. Bu hususta katı kural koymanın sakıncaları olduğuna da dikkat çeken Muş, yaşanan mümkün Pazar kayıplarının geri kazanmasının zorlukları olduğunu belirtti.
FAHİŞ FİYATA ANINDA CEZA
Marketlerde 200 bin eserin fiyatını takip ederek kontrolleri daima hale getirdiklerini anlatan Bakan Muş, “Zincir marketler piyasanın yüzde 40’ına hakim pozisyonda. Meyve ve zerzevatın yüzde 10’unu satıyorlar. Meyve ve zerzevatın yüzde 50’sine halk pazarları üzerinden tüketiciye ulaşıyor. Münferit bir olay üzerinden bazen bütün piyasa zan altında bırakılıyor. Lüks semtlerden raf fiyatları alınıp güya tabandanmış üzere yansıtılıyor. Marketlerde fahiş fiyat tespit edildiğinde anında cezayı kesiyoruz” diye konuştu.
HİZMET İHRACATINDA MAKSAT 100 MİLYAR DOLAR
2023’te Türkiye’nin 100 milyar dolarlık hizmet ihracatı amacı olduğunu belirten Ticaret Bakanı Muş, şu değerlendirmelerde bulundu: “Bununla ilgili çalışıyoruz. Bu sayının yarısı turizmden gelecek. Kalan yarısı da çeşitli kesimlerden gelecek. İhracat kalemlerini açıklarken ayrıntılı bir biçimde bunları da açıklayacağız. Olağan ihracatta parite tesirine karşın 250 milyar dolar amacını aştık. 13,5 milyar dolar parite kaybı var ihracatçılarımızın.”