Mithat Yurdakul – Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, 2024 sonu enflasyon varsayımını yüzde 38’den yüzde 44’e, 2025 enflasyon iddiasını yüzde 14’ten yüzde 21’e yükselttiklerini bildirdi. Enflasyonda yüzde 38 düzeyine mart ayında ulaşılacağını belirten Karahan, maksatta 3 aylık gecikme olduğunu, birkaç yıllık dezenflasyon programında bu durumun önemli bir sapma olmadığını kaydetti.
Karahan, 2024 yılının 4. Enflasyon Raporu’na ait düzenlediği toplantıda, “2024 ve 2025 yıl sonu enflasyon varsayımlarımızı sırasıyla yüzde 44 ve yüzde 21 olarak üst taraflı güncelledik. Enflasyonun, 2026 yıl sonunda yüzde 12’ye gerileyeceğini öngörüyoruz” dedi. Enflasyon beklentilerdeki gerilemenin öngörülerden yavaş gerçekleşmesinin ve enflasyondaki ana eğilimin, beklentilerin üst çekilmesinde tesirli olduğunu tabir eden Karahan, “Para siyasetindeki temkinli duruşun sürdürülmesiyle, yıllık enflasyonun önümüzdeki devirde istikrarlı olarak gerileyeceğini öngörüyoruz” diye konuştu.
TL varlıklara inancın arttığını vurgulayan Karahan, “KKM hesaplarının toplamı 2023 ağustos ayında 140 milyar doların üzerine yükselmişti. Mevcut bakiye 37 milyar dolara gerilemiş durumda. Swap hariç net rezervlerimiz, yurt içinde yaptığımız lira karşılığı döviz swapları da dahil ettiğimizde, 46 milyar dolara yükseldi” dedi. Dezenflasyon sürecinin devam ettiğini, makroekonomik göstergelerin de süreçle uyumlu ilerlediğini belirten Karahan, “Enflasyonun ana eğilimi öngördüğümüzden yavaş olsa da iyileşiyor” diye konuştu.
2025 Mart yüzde 38
Karahan, enflasyonun mayıstaki zirve noktasına kıyasla kıymetli ölçüde düştüğüne işaret ederek, “Gıda tarafında üçüncü çeyrekteki güzelleşen görünüm, ekim ayında işlenmemiş besin fiyatları kaynaklı olarak sekteye uğradı. Bu devirde para siyasetinin görece tesir alanı dışında olan taze meyve ve zerzevat kümesinde yüksek fiyat artışı gözledik. Okul servis fiyatları ulaştırma hizmetlerini, okul yurt fiyatları ise konaklama hizmetleri fiyatlarını üst çekti. Kira artış oranlarının, TÜFE yıllık kira enflasyonunun altında kaldığı ve gerilediği görülüyor” dedi. Enflasyonda yüzde 38 düzeyine mart ayında ulaşılacağını bildiren Karahan, amaçta 3 aylık gecikme olduğunu, birkaç yıllık dezenflasyon programında bu durumun önemli bir sapma olmadığını kaydetti. Karahan, lokanta ve otel üzere kalemlerde 4-5 aydır daha olumlu bir görünüm olduğunu söyledi.
Faiz siyasetini kıymetlendiren Karahan, “Enflasyonun ana eğilimindeki düşüşe bağlı olarak indirim döngüsü başladığında, sıkı duruşumuzu koruyacağımızı söz etmek istiyorum. Revizyonun üst taraflı olması ya da yüksek olması rastgele biçimde para siyasetinde bir duruş değişikliğine işaret etmiyor” dedi.
ABD’de ‘zam’ paylaşılmadı
Asgari fiyat için “şöyle olmalıdır üzere bir kıymetlendirme yapmamız kelam konusu değil” diyen Karahan, ABD’deki yatırımcılara “asgari fiyatta yüzde 25’lik bir artışın 2025 yılı enflasyon varsayımıyla uygun olduğu” formunda bir sözü olmadığını kaydetti. Yüksek enflasyon ortamında fiyatların gerçek olarak eridiğine dikkat çeken Karahan, devlet tarafından yönlendirilen fiyatlar konusunda bugüne kadar eşgüdüm içinde karar verildiğini, 2025’ten başlayarak daha olumlu görünüm olacağını söyledi. Karahan, yılın kalanında aylık enflasyon beklentilerinin mevsimsellikten arındırıldığında yüzde 2,3 civarında olduğunu, iktisat idaresi ile eşgüdümlerinin üst seviyede olduğunu lisana getirdi.
Yeni kestirime nazaran işte emekli zammı
Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 44’e yükseltmesiyle ilgili kestirimin gerçekleşmesi halinde, Temmuz-Aralık 2024 periyodundaki 6 aylık enflasyon yüzde 15,45 olacak. Enflasyon beklentisine nazaran SSK ve Bağ-Kur emeklisinin alacağı artırım yüzde 15.4 olurken, memur ve memur emeklilerinin alacağı artırım ise toplu mukavele artırımıyla bu oran yüzde 11.2 oranında şekillenecek.
Kamu ve özel maaşlarında ‘hedef enflasyon’ önerisi
Merkez Bankası Lider Yardımcısı Cevdet Akçay ise minimum fiyat artışı için “Geriye dönük endekslemeler daima kendi kendini yaratan süreç doğuruyor. İleriye dönük endeksleme hem kamuda hem özel kesimde devreye girmek zorunda. Konjonktürün bunun için uygun bir periyot olduğu kanaatindeyim. Bu devirde başlatabilirsek minimum fiyatlı, düşük vasıflı çalışan fiyatlarının dağılımında darbe yemediği bir devir olma bahtı var. Şayet karar alıcılar başlatabilirse yeterli olacağı kanaatindeyim” dedi.