Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın dış ve iç siyasetteki aktüel gelişmeleri Hande Fırat ile Gece Görüşü’nde pahalandırıyor. Sözcü Kalın’ın açıklamalarından satır başları şöyle:
TAHIL KORİDORU KRİZİ NASIL ÇÖZÜLDÜ?
Tahıl koridoru muahedesi İstanbul’da yapılan bir mutabakat biliyorsunuz. Cumhurbaşkanımız da BM Genel Sektereri ile birlikte katıldı. Mutabakata kuşkuyla yaklaşan ‘olmaz, yürümez’ diyenler de çok oldu. Bu muahede kaçınılmaz bir durumdu. Tahıl fiyatları artmaya başlamıştı. Mutabakat ile birlikte global fiyatlarda iniş oldu. Cumartesi günü Ruslar bu muahedenin kendi taraflarında olan kısmını askıya aldıklarını açıkladılar.
“TÜM DÜNYA ANKARA’YI ARIYOR”
Bize bildirdiler bize bu durumu elbette. Tüm dünya tabi Türkiye’yi arıyor, Ankara’yı arıyor. Aman bu mutabakat durmasın. 4 gün içinde fiyatlar arttı ve uzasa daha da uzayacaktı. Cumhurbaşkanımız gerekli talimatları verdi. Evvelki gün Cumhurbaşkanımız Putin ile bir görüşme yaptı. Sayın Putin haklı olarak dedi ki ‘Tahıl koridorunun bir taarruz aracı olarak kullanması yasak.’ Rus tarafının savına nazaran Sivastopol’da bir Rus gemisine hücum olmuş. Bunu tespit ettiklerini söylediler. Sayın Putin çok hızlı refleks verdi ve Cumhurbaşkanımızın liderlik diplomasisine karşılık verdi. Çok kısa müddette bir sonuç verdi ve inanılmaz tesirli oldu. Cumhurbaşkanımızın görüşmesinden sonra Putin, Ukrayna’dan bu atakların yaşanmaması için garanti istedi. Tabi Ukrayna ile müzakereler de devam ettirildi.
Şirketler sigorta ve liman şirketlerinin birçoğu Avrupa merkezli. Bu şirketler yatırımlara takılırız korkusu ile Ruslar ile iş yapmaktan çekiniyorlar. Biz bunu birçok sefer lisana getirdik. Rusya’nın karşı karşıya kaldığı lojistik manileri kaldırın diyoruz. Cumhurbaşkanımız da söyledi, Somali, Sudan üzere ülkelerin durumları kritik. Diğer Afrika ülkeleri de var. Rusya bir siyasi atılım yaptı ve Afrika ülkelerine bu tahılı fiyatsız olarak vermeye hazırız dediler. Ukrayna’dan Afrika’ya gitmeyecek tahıl ölçüsü ne ise, biz bunu Rusya olarak vereceğiz dediler. Bu aslında siyasi hareket olarak görülmemeli. Bence onun yerine asıl mesela tahıl krizi çözmek ise, bu tahılın yoksul ülkelerine ulaştırılmasıydı.
“RUSYA İLE KONUŞABİLEN TEK BAŞKAN CUMHURBAŞKANIMIZ”
Cumhurbaşkanımızın yürüttüğü bu liderlik diplomasisi çok süratli yanıt buldu. Bu işin haftalarca süreceğini düşünerek bizi acil koduyla aradılar. Kısa müddette sonuç alınacağını beklemiyorlardı. Cumhurbaşkanımız Putin ile, Bakan Akar da 1 saat kadar sonra Şoygu ile görüştü. Ukrayna tarafının yapan tavrını da takdir etmek kıymetli zira Rusya’nın istediği garantiyi verdi.
Batılı ülkeler bize diyorlar ya Türkiye Batı’dan uzaklaşıyor, Rusya’ya çok yaklaştı. Sayın Erdoğan Putin ile neden bu kadar çok sık görüşüyor üzere tenkitler geliyor. Bana bu savaşın başladığı haberi o gün sabah 5’te geldi. Ben o andan itibaren şunu hissettim; bu uzun vadeli bir savaş olacak. Rusya daha birinci başlarda biz ne Ukrayna’dan ne Rusya’dan vazgeçeriz. Bu istikrar siyasetin sonuçlarını görmüş olduk. Herkes Rusya ile köprüleri atarsa, Ruslar ile kim konuşacak? Bunu yapabilen tek başkan Cumhurbaşkanımız. Biz Batı’ya da diyoruz ki, tahıl sevkiyatı mutabakatına, esir takasına dayanak verirken çok güzel yaptınız demek ile yetinmeyin, gelin itimat artırıcı önlemler koyalım diyoruz.
“NÜKLEER SAVAŞ RİSKİ YOK DİYEMEYİZ”
Şu an savaş çığlıkları, barış davetlerinin üstünde çıkıyor. İki tarafta askeri zafer elde edecek bir sonuca ulaşacak durumun olmadığını gördük. 8 aylık süreç esasen bize bunu gösterdi. Burada en büyük risklerden biri nükleer savaş riski. Yok diyemeyiz buna. Rusya’nın elinde de 4 bin küsür bir nükleer başlık var birebir şey ABD ve Batı’da var. Savaş uzadıkça nükleer risk daima gündemde olabilir.
2010’da Arap Baharı başladı, sonra Suriye’de olaylar yaşanmaya başladı. Çin çok süratli bir halde büyüyerek dünyanın 2. büyük ekonomosi oldu. Soğuk savaş sonrası periyotta yeni bir tertibin kurulamadığı bir durum ortaya çıktı. Nükleer silahın hedefi caydırıcılık. Cumhurbaşkanımız görüşmelerinde her vakit nükleer silah konusunda ikazlarını yapıyor. Ukraynalıların ‘kirli bomba’ kullanacağı sav edildi örneğin, biz Rusya ve Ukrayna ile görüştük. İki taraf da bu türlü bir niyetleri olmadığını lisana getirdi. Burada söylemek istediğim şu Türkiye yalnızca tahıl için arabuluculuk yapmaya çalışmıyor. Tarafları müzakere masasına nasıl getirebiliriz. Savaşı sonlandıracak bakış açısı devreye girmeli.
ERDOĞAN’IN ‘ÖNCE BIDEN’A ANLATACAĞIM’ SÖZLERİ
Cumhurbaşkanımız ve Biden G20’de görüşecekler. Burada yüz yüze elbette anlatacaktır. Fakat Cumhurbaşkanımız tabi ironiden daha fazlasını yaptı burada. Liderlik diplomasisi ile kriz bu türlü çözülür demiş oldu.
*Cumhurbaşkanı Erdoğan tahıl koridoru krizinin çözülmesinin akabinde “Rusya nasıl ikna oldu?” sorusuna, “Onu bana bırakın, evvel Biden’a sonra size anlatacağım” karşılığını vermişti.
“TÜRKİYE DEĞERLİ BİR GAZ MERKEZİ HALİNE GELECEK”
Bu savaş bir halde sona erecek. Türkiye değerli bir gaz merkezi haline gelecek. Doğu Akdeniz’de önemli bir gaz rezervi çıkması halinde, bunun Türkiye’den Avrupa’ya ulaştırılması üzere bir durum var. Buradaki en değerli sınırlardan biri TANAP. Azerbaycan gazı tek başına kâfi olmayabilirse burada kapasite artırımı gerekiyor. Bizim güç altyapımız bu kapasiteyi taşımaya çok müsait. Putin’in bu teklifi bu savaş bağlamında bir kart değil. Orta ve uzun vadede bir plan bu. Türkiye gaz merkezi olmanın da ötesinde gaz piyasasının belirlendiği bir ülke olma yolunda ilerliyor. Bugün yarın gerçekleşecek bir proje üzere düşünmeyelim. Savaştan sonra Avrupa ile Rusya ile normalleşebilir.
Rusya: Mutabakata inancın ana faktörü Türkiye