Mehmet KAYA/ANKARA
Savunma ve havacılık sanayiinde 2022 rekor yılı olacak gibi görünüyor. Ağustos ayı itibariyle yıllık ihracat artışı tüm zamanların rekoruna ulaşarak 3 milyar 992 milyon dolara çıktı. Yıl sonuna kadar benzer performans sergilenmesi halinde ihracatta rekor yanında, Türkiye’nin küresel konumunda da farklılaşma ihtimali bulunuyor.
Özellikle insansız hava araçlarına yönelik yoğun ilgi, kara ve deniz platformu satışlarının yapılması ve platformlardaki yerli sistem ve alt sistemlerin artması nedeniyle, daha yüksek seviyede Türkiye üretimi ürünün satılıyor olması ihracat rakamlarını yükseltiyor. Türkiye’nin havacılık alanındaki şirketleri de uzun vadeli kontratlar nedeniyle düzenli ihracat gerçekleştiriyor.
Türkiye ihracatta üst sıralara tırmanıyor
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Ocak-Ağustos döneminde savunma ve havacılık ihracatı bir önceki yıl aynı dönemine göre yüzde 42,2 artarak 2 milyar 636,9 milyon dolara ulaştı. Ağustos ayı itibariyle yıllıklandırılmış ihracat ise 3 milyar 992 milyon dolara çıktı. Bir önceki yıl aynı ay itibariyle bu kapsamdaki artış ise yüzde 38’i buldu. Bu artış savunma sanayii için ciddi bir yükseliş anlamına geliyor.
Çeşitli bölgesel etkilere bağlı olarak artış gösteren Türkiye ihracatının düzenli artıp artmayacağına yönelik görüş farklılıkları bir yana, savunma ve havacılık sektöründeki seviye Türkiye’nin önemli sıralamalarda üstlere tırmanması anlamına geliyor. İhracata yönelik istikrar göstergeleri arasında SASAD’ın verilerine göre 2021’de ilk defa Türk şirketlerinin aldığı yurt dışı siparişler, yerli siparişleri geçti.
2021’de 380 milyon dolarlık savunma sanayi ürünü teslim edildi
SIPRI verilerine göre Türkiye, şu anda en fazla savunma sanayii ürünü satan ülkeler arasında 2020’de 14, 2021’de ise 11. sıraya yükseldi. SIPRI, sadece savunma sanayii ürünlerini baz alan ve satılan ürünlerin değerlerini karşılaştırılabilir hale getirmek için geliştirdiği “trend-indicator value- TIV” adını verdiği bir değerleme metodolojisi kullanıyor. Türkiye bu metodolojiye göre 2021’de 380 milyon dolarlık savunma sanayii ürünü teslim etti. Türkiye’nin üzerinde 566 milyon dolar ile Güney Kore bulunuyor. Türkiye’de savunma ve havacılık sanayiinde ürün ve hizmet satışları SASAD ve TİM kayıtlarıyla belirleniyor. SASAD sektör anketleri ve veri toplamayla, ayrıca bakım-onarım vb. hizmet satışlarını da dikkate alarak yurt dışı satış geliri ölçtüğü için TİM kayıtlarına yakın olmakla birlikte daha fazla sonuç açıklıyor.
2022’de Türkiye’nin 4 milyar dolar ve üzerinde bir ihracat gerçekleştirmesi olası görünüyor. Stratejik planda ise 2023’te 10,2 milyar dolar savunma ve havacılık ihracatına ulaşılarak, bu alanda sektör sürdürülebilirliği açısından gelişmiş ülkeler kategorisine girme hedefi konulmuştu.
2023’te sektörün bu ihracat seviyesine ulaşması beklenmiyor. Yine de Türkiye’nin geniş tanımlı savunma ve havacılık sektörü içinde hedeflediği ikinci kademe ülkeler grubuna gireceği tahmini yapılıyor.
