Türkiye’de sanayi, dokumacılık, tarım ve inşaat üzere birçok dalda eleman açığı sorunu giderek büyüyor. Eleman eksikliği artık üretimi dahi tesirler hale gelmiş durumda. İş dünyası tahlili yabancı personel istihdamında ararken, kimi işletmeler çalışanlarına köyde konut, kimileri ise fabrika yakınında lojman sunuyor.
Sanayi, inşaat, tarım ve turizm başta olmak üzere neredeyse her bölümde 1 milyonu aşkın nitelikli işçi açığı olduğu belirtiliyor. Dal temsilcileri, yüksek maaş tekliflerine karşın nitelikli işçi bulmakta zorluk çektiklerini lisana getiriyor.
Personel açığını yurt dışından personel ithalatıyla çözmeyi planlayan bölüm temsilcileri, İçişleri ve Çalışma Bakanlığı ile görüşmeler yürütüyor. Ayrıyeten, yabancı çalışanlar için lojman ve konut üzere alternatif tahliller de geliştiriliyor.
Sabah’tan Betül Alakent’in haberine nazaran çalışan maliyetleri artmış durumda. Haberde yer verilen “işçi maliyetleri” şu biçimde:
Örneğin, inşaat dalında bir kepçe operatörünün maaşı 120 bin TL’yi aşarken, kalıp, demir ve alçı ustalarının maaşları 80 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Dokuma dalında endüstride çalışan nitelikli bir ütücü, taban fiyatın 2-3 katı maaş alırken, ağır endüstride çalışan bir ustanın maaşı 70-80 bin TL’yi bulabiliyor. Tarım dalında mevsimlik personel açığı giderek büyürken, günlük yevmiyeler 2-3 bin TL’ye kadar çıkıyor; bilhassa hayvancılık dalında çoban maaşları ise 40 ila 60 bin TL ortasında değişiyor.
Sorunun tahlili için birçok bölümde özel formüller geliştirilmeye başlandı. Örneğin, hayvancılık bölümünde Afgan ve Suriyeli çoban bulmayı başaran besiciler, bu şahısların barınması için köylerde mesken inşa ediyor.
Sanayi dalı de bilhassa yurt dışından gelenler için fabrikaya yakın alanlarda lojman yapmaya başladı. Turizmde de oteller lojman inşaatlarını artırdı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği İdare Konseyi Üyesi Ahmet Eyyüpoğlu, “Şu an Suriyeli ve Afganlar çobanlık yapıyor. Dalda yabancı oranı yüzde 80. Onlar giderse hayvancılık bitme noktasına gelir” dedi.
Konutder Başkanı Ramadan Kumova, sektörde materyal fiyat artışından çok çalışan fiyat artışının daha fazla yaşandığını tabir ederek, “İnşaat materyal maliyeti 2023 Ocak-2024 Ağustos ortasında yüzde 77, personellik maliyeti ise yüzde 114 artış gösterdi. Yurt dışında yabancı çalışana karşı bilhassa inşaat dalında bir tolerans var. İnsan kaynağımızdaki açığı bu yolla giderebiliriz.” dedi.
