Birçok site idaresi aidatlara 2025 yılı için yüzde 90 ile yüzde 120 ortasında artırım yaptı. İstanbul’da 45 bin TL aidat ödeyen bile var. Vatandaşların, fahiş artışa karşı mahkemeye itiraz etme hakları bulunuyor.
Sabah’ta yer alan habere nazaran; Türkiye’de 30 milyona yakın vatandaşı yakından ilgilendiren site aidatları, yeni yılda da cep yakacak. Minimum ücrettin yüzde 30 artırılmasına karşın birçok sitede aidatlara yüzde 90 ila 120 ortasında artırım yapıldı. İstanbul’da kentin merkezinde 100 metrekare meskende ortalama aidat 4 bin lirayı aşmış durumda. En düşük aidat sayısı 800 TL ile Çatalca, Silivri üzere kentin gelişim çeperlerinde. Lüks sitelerde ise 40-45 bin liraya kadar çıktı.
Türkiye Kentsel Tesis Yönetim Derneği Başkanı Suat Sandalcı, zam oranında taban fiyat artışının belirleyici olacağını belirterek, şunları söyledi:
“Aidat artışı sitenin büyüklüğüne, ortak alan çeşitliliğine, istihdam edinilen işçi sayısına, varsa bütçedeki borç ve alacaklara nazaran değişiyor. İşçi sarfiyatları bütçenin yüzde 70’i, bunun yanında öteki masraflarda de enflasyon kaynaklı artışları düşünürsek 2025 aidat artırımı için ‘asgari fiyat artış oranı+yüzde 10 ile 15’ beklenebilir. Buda yaklaşık yüzde 40-45 oranına tekabül eder. Lakin gelen ihbarlara nazaran artırım oranları yüzde 90’a kadar çıktı. Derneğimiz Türkiye genelinde bu meseleyle çaba edecek.”
Vatandaşın itiraz hakkı var
Site idaresi, aidat artışını genel şurada yapacakları bütçeye nazaran belirliyor. Konsey, kat maliklerinin sayı ve arsa hissesi bakımından yarısından ziyadesiyle toplanıyor ve oy çokluğuyla artırım oranına karar veriyor. Genel heyete katılsın ya da katılmasın tüm malikler alınan artırım kararına itiraz edebilir. Konsey toplantısına katılan lakin karşı oy kullanan her kat maliki karar tarihinden başlayarak bir ay içinde, toplantıya katılmayan her kat maliki kararı öğrenmesinden başlayarak bir ay içinde ve genel konsey davetiyesi eline ulaşmayanlar da altı ay içinde sulh hukuk mahkemesine iptal davası açabilir. Hukukçular, usulsüzlük varsa dava yoluna gidilmesini öneriyor. Usulsüzlük yapıldığını düşünmeyip, artış oranına itiraz etmek için de vatandaşların harika genel konsey talebinde bulunma hakkı var. 1/3 malik bir ortaya gelip, yapılabilecek tasarruf önlemlerini kıymetlendirebilir.
Kiracılar için durum ne?
Kiracılar ödediği kira bedelinin üstündeki aidatı ödemekle yükümlü değil. Örneğin kira 6 bin TL, aidat 7 bin TL ise 1.000 TL farkı mal sahibi ödemek durumunda. Sitelerde bütçeler, işletme ve yatırım bütçesi olarak ikiye ayrılıyor. İşçi maaşı, ortak alan masrafları üzere kullanım kaynaklı masraflar işletme bütçesi kapsamında ve kiracılar sorumlu. Lakin demirbaşlarda yapılacak büyük tadilat ve bakımlar mesken sahibinin sorumluluğunda. Asansör değişecekse, yalıtım yapılacaksa ya da işten ayrılan işçiye tazminat verilecekse bu masraflar yatırım bütçesi kapsamına giriyor ve kiracıdan istenemiyor.
Kullanmadığım hizmet için ödeme yapmak zorunda mıyım?
Kimi vakit site ya da apartman sakinleri, havuz ya da asansörü kullanmadığı için o hizmetlerin ödemesini yapmak istemiyor. Bu münasebetlerle aidata itiraz mümkün olmuyor. Kullanmamak kişinin kendi tercihi olduğu için ortak masraflara katılmak zarurî. Lakin sonradan yapılan, lüks yahut kimi maliklerin kullanımına özel masraflara katılmak zarurî değil. Örneğin site içerisinde bakıcılı bir bebek-çocuk bakım odası yapılmak istenmesi halinde, çocuğu olmayan kat maliklerinin bu sarfiyata katılması gerekmiyor.
Sitelerde aidatların paylaşımı konusu da sıkça tartışılıyor. Mesela 2+1 daire ve 3+1 dairenin tıpkı aidatı ödemesi hakkaniyetli değil. Fakat bu hususta dikkate alınan konu, sitelerin anayasası olarak görülen idare planı. Şayet idare planında eşit paylaşım yazıyorsa, adil olmasa dahi bu uygulanabilir. Bu türlü bir durum varsa, idare planının değişmesi gerekiyor.
|
Kuantum bilgisayarlar tüm şifreleri kırabilir mi? – Prof. Zafer Gedik anlatıyor
|
