Agah Uğur’un toplumsal ve entelektüel hassaslıkla oluşturduğu, geleceğe, geçmişe ve bugüne ait birçok farklı soruyu barındıran özel koleksiyonu, yaşadığı topluma ve vakte sırt çevirmeyen, geniş bir perspektiften bakıyor. Uğur, Türkiye’den aktüel sanatkarların farklı devirlerine ilişkin yapıtların yanı sıra yakın coğrafyalardan değerli sanatkarların yapıtlarına de yer verdiği geniş spektrumlu bir dünya kuruyor. Materyalle sonlandırılamayan, objesi olmayan bir yapıttan, büyük bir enstalasyona, çizimden neona ya da metaverse’deki bir NFT’ye kadar çeşitlilik gösteren eserler, Altındere’nin bıçak sırtında dans etmeyi seven yaklaşımıyla yan yana geliyor.
TOPLUMSAL HUSUSLARA HASSAS OLDUM
Agah Uğur, “Bedenin Çaba Alanındır” standı ile ilgili yaptığı açıklamada şu kelamlara yer verdi:
“80’li yıllarda İngiltere’de yaşadığım periyotta çağdaş sanatla olan tanışıklığım Türkiye’ye döndükten sonra vaktin tuval üzerine soyut yağlıboya yapıtlarını almaya başlayarak bir adım öteye geçti. O devirde kavramsal bir yaklaşımdan uzak imkanlarım ölçüsünde beğendiğim yapıtları alıyordum. 2000’li yılların başlarında İstanbul sanat etraflarında yaşanan değişimle birlikte çağdaş galerilerin açılması, müzayedelerin artması, sanata olan bakışı da değiştirdi ve sanat yaygın bir formda alınıp satılabilen bir alan haline geldi. Bu değişim benim o vakte kadar ilgi duyduğum soyut fotoğraftan uzaklaşmama sebep oldu.
Sanat yapıtlarında estetik tesirden daha çok kavramsal mana aramamız gerektiğine inandım. 2008 Aralık ayında sanatta öteki bir seyahat yapmaya karar verdim. Bir süre durdum, dinledim, okudum, araştırdım, güvendiğim insanlara danıştım. Sonuçta de çağdaş kavramsal sanatın globalleşme, siyaset, cinsiyet, kültür farklılıkları üzere toplumsal hususlara farklı bakan sanatçı ve eserleri ile yeni bir seyahate çıktım. Bu seyahatin birinci adımı 2009’un başlarında o günkü ismiyle Outlet Galeri’de Azra Tüzünoğlu ile tanışmam oldu. Azra ile galeride sanatçı portföyünün üzerinden giderken galeriye Halil’de geldi ve o vakitten beri dostluğumuz devam ediyor. Bu periyodun başlarında toplumsal hususlara ehemmiyet veren, sesini duyurmak isteyen, çok özgün işlere imza atan idealist diye tanımlayabileceğim birçok çağdaş sanatçı ve onlara takviye veren yeniden idealist galericilerin varlığını keşfettim.
Daha sonra görüntü sanatına özel ilgi duymaya başladım. Sosyopolitik yapıtlarda bildirisi beğenilen ve katmanlı bir öykü yazarak vermek kıymetli ve görselliği ve senaryo yazma farklılığı ile görüntü sanatı bunu çok aktif yapabiliyor. Vakit içinde oluşan bilgi, görgü ve kendime inanç ile görüntü sanatında yabancı sanatkarlar ile de ilgilenmeye başladım ve bu sayede esasen dar bir etrafı olan bu alanda beni besleyen ve gururlandıran birçok hoş anım oldu. Yurt dışında panellere davet edildim, heyet üyelikleri yaptım, farklı koleksiyonerlerle dostluklarım oldu. Seyahatim misal tutku ve odakla devam ediyor. Kısaca özetlemek gerekirse ben toplumsal hususlara hassas oldum. Mesleğim boyunca 15’in üzerinde STK’nin idare konseyinde yer aldım. Sanatta da aklıma ve ruhuma yakın olduğu için eleştirel, sosyopolitik, kavramsal sanatçı ve yapıtlara odaklandım.
BU TİP SANATIN TOPLUMLA BULUŞTURULMASI GEREKTİĞİNE İNANIYORUM
Uğur açıklamasının devamında, “Bakıldığı vakit pek anlaşılamayan, fakat anlatılınca aktif bir bildirisi olan sanat beni heyecanlandırıyor, zira bu sanat düşündürtüyor, kışkırtıyor, tarihi mevzular yahut günümüz sorunlarına diğer bir biçimde bakmamıza yardımcı oluyor. Bilhassa bu tip sanatın toplumla buluşturulması gerektiğine inanıyorum. Aslında sanatın hepsi paylaşılmalı, zira sanatçı sesini duyurmak, sıkıntısını anlatmak için sanat yapıyor. Eser toplumun önüne çıkmazsa sanatçı emeline ulaşmamış oluyor. Bu sebeplerden ötürü koleksiyonumun paylaşılmasını önemsiyorum, hatta birazda vazife olarak görüyorum. Çağdaş sanatkarlar çok zeki, toplumun bir adım önünde beşerler. Sanatın konuşulmayan bahisleri anlatabilen bir alan olduğunu düşünürsek küresel bazda birçok ülkenin beraberce yaşadığı meseleleri sanatçı gözüyle ve onların rengiyle sanatseverlere aktarmada benim de hissem olması beni keyifli ediyor.
Bedenin Uğraş Alanındır’a gelirsek, koleksiyondaki eserler biraz sıra dışı, herkesin para verip almayacağı eserler fakat bir ortaya gelince bu bahsettiğim izleyiciyi etkileme ve farklı bir halde düşündürme misyonunu yeterli yapıyorlar diye düşünüyorum. Bu türlü süper bir binada ve Bienal’den ötürü çok yabancı sanatseverin İstanbul’a geldiği bir devirde bu sergiyi yapabilmenin bir talih olduğunu hissettim. Bu misyonu kim üstlenebilir diye düşündüm ve dostluğumuzdan öte, sıradışılığından ve her vakit bir adım önde olmasından gurur duyduğum, vaktinde çok hoş bağımsız stantların küratörlüğünü de üstlenmiş olan sanatçı Halil Altındere aklıma geldi. Onun da kimi koşulları oldu lakin beni kırmadı ve inanılmaz süratli bir halde sergiyi ortaya çıkarttı. Kendisine ve emeği geçen stant takımımıza teşekkür ediyorum” dedi.
YAKIN PERİYODA TANIKLIK EDİYOR
Bedenin Uğraş Alanındır standının küratörlüğü üstlenen Halil Altındere stant ile ilgili yaptığı açıklamada şu kelamlara yer verdi:
“2002’den 2010’a dek farklı yerlerde ve epeyce kalabalık iştirakli beş standın küratörlüğünü üstlenmiştim. Son hazırladığım sergiden bu yana 12 sene geçti. Bu süreçte, Türkiye’de yeni sanatına odaklandığım kitaplar hazırladım ve sanatçı olarak kendi işlerime ağırlaştım. Küratörlüğe orta verdiğim o periyotta her şey çok değişti. Hem sanat dünyası hem Türkiye, kültürel ve sosyoekonomik olarak başkalaştı. 2010 İstanbul mucizesinden bahsedildiği, tüm ilginin Türkiye’ye ve bu toprakların sanatına ağırlaştığı bir periyottan sonra şimdiki sanatta hususlar, şahıslar ve kurumlar farklılaştı. Koleksiyonerlerin önemli bir biçimde şimdiki, çağdaş sanat yapıtı almaya karar verdiği bir periyoda denk geliyor. Bu periyotta tanıştığım dört isimden biri olan Agah Uğur, gençler için daima bir takviye, bir itici güç oldu. Bağımsız sergilerimde bir telefonla takviye oldu.
Avrupa’da 90’larda başlayan dönüşüm 2010 yılı geldiğinde Türkiye’ye yansımaya başladı. Bizim Agah Uğur ile tanışmamız da bu periyoda denk geliyor. Agah Uğur dostum olduğu için koleksiyonunu yakından takip ediyorum, yapıtları biliyorum, kimisi benim arkadaşlarımın işleri. Agah Uğur Koleksiyonu’nu heyecanlı ve gücü yüksek bir koleksiyon, toplumsal ve entelektüel geleceğe ait birçok farklı formu bünyesinde barındırıyor ki bu koleksiyonerlik dünyasında eşine az rastlanan bir konumdur. Bu manada diyebilirim ki Uğur’un gereçle sonlandırılamayan koleksiyonu hem bir müze tavrı hem de yaşadığı coğrafyaya ve vakte dair bir sorumluluk sergiliyor. Bienal ve fuarın olduğu periyotta koleksiyondan benim bakış açımla seçilen yapıtlardan oluşan Vücudum Gayret Alanındır, barındırdığı yapıtlarla yakın periyoda tanıklık ediyor ve bunu da izleyicilere aktaracak, anlatacağız. Bu tarafıyla de sergiyi önemsiyorum.”
Tepebaşı Meşrutiyet Caddesi 99 numaralı Alexandre Vallaury binasının 2 ve 3. katlarında 31 Ekim’e kadar gezilebilecek olan stant, Salı-Çarşamba-Perşembe-Cuma-Cumartesi 10.00-19.00, Pazar 12.00 –19.00 gün ve saatlerinde açık olacak.
Katılımcı Sanatkarlar:
Adrian Melis, Ahmet Öğüt, Ali Kazma, Aslı Çavuşoğlu, Banu Cennetoğlu, Basim Magdy, Bouchra Khalili, Buğra Bilgen, Cengiz Çekil, Cevdet Erek, Claire Fontaine, Ege Berensel, Elena Kovylina, Elmas Deniz, Erdal Duman, Erinç Seymen, Extramücadele, Füsun Onur, Beğenilen Mimiko Türkkan, Gülsün Karamustafa, Hale Tenger, Halil Altındere, Hamra Abbas, Hasan Özgür Top, Hatice Güleryüz, Hera Büyüktaşçıyan, Hiwa K., Iman Issa, İnci Eviner, İpek Düben, Lawrance Abu Hamdan, Meriç Algün Ringborg, Mounir Fatmi, Murat Gök, Nasan Çeşit, Santiago Sierra, Sesil Beatris Kalaycıyan, Vahap Avşar, Yasemin Özcan, Zeren Göktan, Zhou Tao.